Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı, çeşitli bakanlıklar ve kurumların işbirliği ile yıllar önce yasadışı yollarla yurtdışına çıkarılan eserleri ülkemize geri kazandırma çalışmalarını sürdürüyor.
2002-2025 yılları arasında toplam 13 bin 283 kültür varlığı Türkiye’ye iade edildi. Bu eserlerden 1149’u geçen yıl, 15’i ise bu yıl geri döndü. 2018-2025 yılları arasında ise toplam 8 bin 968 eser ülkeye kazandırıldı.
ALTIN TAÇ YEDİ YILDIR ANAVATANINDA
Geri getirilen eserler arasında, İskoçya’dan iade edilen Altın Taç da bulunmaktadır. MÖ 4. yüzyıla tarihlenen ve Karya bölgesine ait olduğu değerlendirilen bu eser, 2013 yılında açılan mülkiyet tespiti davasında Türkiye kökenli olduğu kanıtlanarak 5 Aralık 2017’de Türkiye’ye iade edilmiştir. Altın Taç, 18 Ocak 2018’de Türkiye’ye ulaşmıştır.
Ayrıca ABD’den geri kazandırılan Bowling Green Devlet Üniversitesi’nde bulunan mozaikler de önemli eserler arasında yer alıyor. 2012’de tespit edilen ve Zeugma kökenli olduğu belirlenen 12 parça mozaik, 26 Kasım 2018’de Türkiye’ye iade edilmiştir.
Gaziantep’in sembolü haline gelmiş Çingene Kız mozaik panosunu oluşturan bu mozaikler, Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’nde sergilenmektedir.
İTALYA’DA İADESİ SAĞLANAN LİDYA YAZITI
Lidyalılara ait olan ve MS 215-216 yıllarına tarihlenen Lidya Yazıtı, 23 Eylül 2020’de İtalya’dan Türkiye’ye iade edilerek Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmeye başlanmıştır.
Manisa’daki Apollon Aksyros Tapınağı’na ait bu yazıt, pagan inançlarının dönemin toplumu üzerindeki etkisini gösterdiği için büyük kültürel ve tarihi bir öneme sahiptir.
Anadolu’da bereket ve bolluğun sembolü olarak bilinen Roma dönemine ait Kybele Heykeli ise 12 Aralık 2020’de ABD’den Türkiye’ye iade edilmiştir. “Ana tanrıça” Kybele, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen bir törenle tanıtılmış ve ardından Afyonkarahisar Müzesinde sergilenecek olmuştur.
GAGA AĞIZLI TESTİ
İngiltere’deki Gilbert Sanat Vakfı Koleksiyonu’ndan iade edilen “Gaga Ağızlı Testi”, country kazanılan eserler arasındadır. 26 Ekim 2022’de Türkiye’ye getirilen 4 bin 250 yıllık altın testi, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmektedir. Uzmanlar, bu kıymetli eserin Hattiler’e ait olduğunu ve erken dönem Anadolu metal işçiliğinin seçkin bir örneği olduğunu belirtmektedir.
Hırvatistan’da ele geçirilen birçok sikke, mühür ve arkeolojik eserin, 7 Nisan 2019’da gerçekleştirilen işbirliği sonucu 1 Aralık 2021’de Türkiye’ye iade edilmesi de dikkat çekici bir başarıdır. Bu eserler, Cumhuriyet tarihinin ilk tarihi eser kaçakçılığı operasyonu olan “Anadolu Operasyonu” kapsamında geri dönmüştür.
EROS BAŞI
Karaman’ın Ambar köyünde 140 yıl önce keşfedilen Sidamara Lahdi’nin eksik parçası olan Eros Başı, 10 Haz
