Yaşlı nüfusun hızla artması, aynı zamanda bu bireylerin yaşadığı istismar vakalarının da artış göstermesine yol açmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler’in açıkladığı veriler, yaşlı bireylere yönelik fiziksel, psikolojik ve ekonomik kötü muamelelerin giderek yaygınlaştığını ortaya koymaktadır.
Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun 66/127 sayılı kararıyla 15 Haziran tarihi, “Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü” olarak kabul edilmiştir.
60 YAŞ ÜSTÜ KİŞİLERİN YÜZDE 15,7’Sİ İSTİSMAR MAĞDURU
Her yıl 15 Haziran’da, yaşlı bireylerin maruz kaldığı istismar, kötü muamele ve ihmal konusunda toplumda farkındalık oluşturulması hedeflenmektedir.
2050 YILINDA MAĞDUR SAYISI 320 MİLYONA ULAŞABİLİR
Küresel ölçekte 60 yaş ve üzerindeki bireylerin yaklaşık yüzde 15,7’sinin istismara maruz kaldığı belirtilirken, her 6 yaşlıdan birinin bu durumu yaşadığı gözler önüne serilmektedir.
Ayrıca, 2050 yılında dünya genelinde yaşlı nüfusun 2 milyara ulaşması beklenirken, bu nüfusun 320 milyonunun istismar edilebileceği öngörülmektedir.
Özellikle huzurevleri ve uzun süreli bakım tesisleri gibi kurumsal ortamlarda yaşlılara yönelik istismar oranlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir ve personelin yaklaşık üçte ikisinin bu tür istismara karıştığı bilinmektedir.
YAŞLI İSTİSMARI NEDİR
Yaşlı istismarı, güven ilişkisi üzerine kurulu ortamlarda yaşlı bireylerin zarar görmesine veya mağduriyet yaşamasına neden olan tek seferlik ya da tekrarlayan bir eylem olarak tanımlanabilir.
Bu istismar türleri, fiziksel, psikolojik, ekonomik ve cinsel istismarın yanı sıra hak istismarını da içermektedir.
Ekonomik istismar, bir yaşlı bireyin mülkünün izinsiz veya kandırılarak kullanımını içerirken, hak istismarı, maddi veya hukuki haklardan faydalanma imkânının engellenmesi şeklinde tanımlanmaktadır.
İhmal, yaşlının sosyal, fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanmaması durumunu ifade ederken, terk edilme ve onurlarının zedelenmesi durumu da bu kapsamda değerlendirilmektedir.
VERİLER
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, 28 ülkede yürütülen araştırmalara göre, 60 yaş ve üzerindeki her 6 kişiden 1’inin bir tür istismara maruz kaldığı görülmektedir.
İstismarın en yaygın gözlemlendiği yerler arasında huzurevleri ve uzun süreli bakım tesisleri bulunmaktadır. Bu kurumlarda çalışan personelin yüzde 64,2’si, yani çoğu, yaşlı bireylere yönelik istismarda bulunmakta olduğu tespit edilmiştir.
İstismarın failleri ise yalnızca bakım veren personel değil; ayrıca aile üyeleri, eşler, çocuklar, akrabalar, arkadaşlar ve komşular olabilmektedir.
Yaşlılar tarafından bildirilen istismar türleri arasında, psikolojik istismar yüzde 11,6, fiziksel istismar yüzde 2,6, finansal istismar yüzde 6,8, cinsel istismar yüzde 0,9 ve ihmal yüzde 4,2 oranını oluşturmaktadır
