Meteorolojik amaçlı balonlar, dünya genelinde 800 adet, Türkiye ise 9 farklı noktada her gün iki kez havaya salınarak atmosferin her katmanındaki sıcaklık, nem, basınç ve rüzgar gibi verileri anlık olarak tahmin merkezlerine iletmektedir. Bu veriler, hava tahminleri yapılırken uzmanlar tarafından kullanılıyor.
Yüksek atmosferde hava koşullarını izleme amacı taşıyan bu balonlar, sıcaklık, rüzgar hızı ve nem oranı gibi önemli meteorolojik verileri toplayarak, uçuş rotalarının güvenli bir şekilde planlanmasına ve olası hava olaylarına karşı önlemlerin alınmasına yardımcı oluyor.
HAVA TAHMİNİNE KATKI SAĞLIYOR
Meteoroloji balonları, atmosferin yüksek katmanlarındaki meteorolojik parametrelerin tahmini için büyük bir önem taşımaktadır. Türkiye’de her gün ‘Greenwich saati’ baz alınarak 14.30 ve 02.30 saatlerinde gökyüzüne salınan balonlar, hava tahminlerinin oluşturulmasında kritik bir rol oynamaktadır.
Atmosfer verilerinin sağlanması, askeri ve sivil havacılıkta pilotların hava koşullarına göre rotalarını belirlemelerine ve potansiyel riskleri göz önünde bulundurmalarına yardımcı olmaktadır. Meteoroloji 9. Bölge Müdürlüğü Müdür Yardımcısı Ümit Gülbağ, bu süreç hakkında bilgi vermiştir.
Gülbağ, dünya genelinde pek çok meteoroloji gözlem istasyonu bulunduğunu belirterek, bu istasyonlar aracılığıyla atmosferin dikine ölçümlerinin gerçekleştirildiğini ifade etmiştir.
BALONUN HIZLI YÜKSELİŞİ
Hidrojen veya helyum gazı ile doldurulan balonlar, atmosferde izleme yapmak amacıyla salınmakta. Gülbağ, Meteoroloji Genel Müdürü Volkan Memduh Coşkun’un liderliğinde 3 yıl önce yerli ve milli cihazlar kullanmaya başlandığını aktardı. Bu balonların altında bir paraşüt ve ölçüm yapan bir cihaz bulunmaktadır.
Balon, atmosfere bırakıldıktan sonra dakikada ortalama 360 metre yükselmekte ve yaklaşık 30-35 kilometreye ulaştığında iç basınç nedeniyle patlamaktadır. Sonrasında yeryüzüne düşmektedir.
“UÇAĞIN YAKIT DURUMUNU BELİRLEMEYE YARDIMCI OLUYOR”
Toplanan veriler, kontrol edildikten sonra programlara aktarılmakta ve sayısal hava tahmin modelleri üzerinden meteorolojik tahmin haritaları oluşturulmaktadır. Gülbağ, bu verilerin askeri ve sivil uçuşlarda kullanıldığını, pilotların uçuş öncesinde irtifadaki rüzgârı analiz ederek uçakların yakıt seviyelerini belirlemekte faydalandıklarını belirtmiştir.
Tüm dünyadan temin edilen bu meteorolojik verilerin, iklim değişikliği gibi önemli konularda yapılan araştırmalara katkı sağladığını söyleyen Gülbağ, bu verilerin ülkelerle paylaşıldığını da ifade etmiştir.
