Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından hazırlanan “Türkiye Enerji Verimliliği Görünümü 2025” raporu, Türkiye’nin enerji geleceği hakkında önemli senaryolar sunuyor. Çalışma, iyimser enerji politikalarını temel alan “Verimli Büyüme Senaryosu”nu ve mevcut durumu gözler önüne seren “Baz Senaryo”yu ön plana çıkarıyor.
YERLİLİKTE YÜZDE 90 HEDEFİ
Baz Senaryo’ya göre, devam eden politikalarla enerji arzındaki yerli kaynak oranı yüzde 66 seviyesine ulaşabilecek. Ancak Verimli Büyüme yaklaşımında, etkin verimlilik adımları ve geleceğe dönük enerji stratejileri ile bu oran 2053 yılı itibariyle yüzde 90’a çıkarma potansiyeline sahip. Bu durum, Türkiye’nin dışa bağımlılığının kayda değer bir şekilde azalmasına yol açabilir.
TEMİZ ENERJİ VE NÜKLEERİN ROLÜ ARTIYOR
Rapora göre, yenilenebilir enerji kaynakları ve nükleer enerjinin hesaplamalara dahil edilmesiyle, her iki senaryoda da 2053 itibarıyla temiz enerji kaynaklarının enerji arzındaki payının artması bekleniyor. Baz Senaryo’da nükleer enerjinin payı yüzde 16 olarak belirlenirken, Verimli Büyüme Senaryosu bu oranı yüzde 20’ye çıkarıyor. Bu durum, sürdürülebilir enerji arzında nükleerin ve yenilenebilir kaynakların önemini artırıyor.
EMİSYONLARDA YARININ FARKI
Verimli Büyüme modeli, ekonomik avantajlarının yanı sıra çevresel kazanımlar da sağlıyor. Bu senaryo, 2053’te enerji kaynaklı sera gazı emisyonlarının 191 milyon ton karbon eşdeğerine düşebileceğini öngörürken, Baz Senaryo’da bu rakam 401 milyon ton seviyesinde kalıyor. Emisyonlarda neredeyse yüzde 50 oranında bir azalma yaşanma imkanı doğuyor.
TRİLYON DOLARLIK FARK
Ekonomik getiriler açısından senaryolar arasında belirgin bir fark ortaya çıkıyor. Baz Senaryo, 1,1 trilyon dolarlık kümülatif ekonomik getiri sağlarken, Verimli Büyüme yaklaşımı bu rakamı neredeyse iki katına çıkararak 2,1 trilyon dolara yükseltebiliyor. Hedeflere ulaşmak için gerekli yıllık yatırımlar sırasıyla 9 ve 13 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Verimlilik yatırımları açısından, her 1 milyar dolarlık yatırıma karşılık Verimli Büyüme modelinin 4,5 milyar dolarlık getiri sağladığı, Baz Senaryo’da ise bu getirinin 3,2 milyar dolarda kaldığı görülüyor.
ELEKTRİK TÜKETİMİNDE YENİ DÖNEM
Geleceğin enerji sisteminde elektrik büyük bir rol oynuyor. 2023 yılında toplam nihai enerji tüketiminde yüzde 20 paya sahip olan elektrik, Verimli Büyüme Senaryosu’nda 2053 yılına kadar bu oranı yüzde 48’e çıkarıyor. Baz Senaryo ise bu artışı sadece yüzde 36 düzeyinde tutabiliyor. Elektrik üretimindeki kayıpların azaltılması ve güneş, rüzgar, jeotermal gibi kaynakların etkin kullanımı, bu dönüşümün ana unsurlarını oluşturuyor.
ENERJİ YOĞUNLUĞUNDA DÜŞÜŞ, REKABETTE ARTIŞ
Enerji yoğunluğu göstergeleri, Türkiye’nin verimlilik adımlarının rekabet gücüne nasıl yansıdığını da ortaya koyuyor. Baz Senaryo’da enerji yoğunluğunda yüzde 46’lık bir azalma beklenirken, Verimli Büyüme yaklaşımı bu düşüşü yüzde 57’ye çıkarabiliyor. Bu durum,
