Küresel borçlar, ekonomi planları üzerinde önemli bir etki yaratan bir konu olarak sıkça gündeme gelmektedir.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) tarafından yayımlanan “Küresel Borç Monitörü” raporu, geçen yıl küresel borçluluğun dağılımını ortaya koydu.
Rapora göre, 2024 yılında küresel borç miktarı yaklaşık 7 trilyon dolarlık bir artışla 318 trilyon dolara çıkarak yeni bir rekor kırdı.
Bu artış, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) uyguladığı gevşeme döngüsünün 16 trilyon dolardan fazla bir yükseliş sağladığı önceki yılki artışın gerisinde kaldı.
ABD’nin ticaret ve göç politikalarının enflasyona olan etkileriyle ilgili endişeler nedeniyle Fed’in faiz indirim beklentileri azalmışken, küresel borçlanmanın yavaşlaması, artan belirsizlik ortamında ihtiyati bir yaklaşım olarak değerlendirildi.
SON ÇEYREKTE BORÇTA BELİRGİN DÜŞÜŞ
Özellikle 2024 yılının dördüncü çeyreğinde borç seviyelerinde dikkat çeken bir düşüş yaşandı.
Küresel borçtaki geçen yılki artışın yaklaşık yüzde 65’inin gelişmekte olan piyasalardan kaynaklandığı belirlendi.
Gelişmiş ekonomilerin borcu geçen yıl 214,3 trilyon dolar olarak hesaplanırken, gelişmekte olan piyasalardaki borç ise 103,7 trilyon dolara ulaştı.
KAMU BORÇLARI ÖN PLANDA
Borcun dağılımına bakıldığında, hanehalkı borçları 2024 sonunda 60,1 trilyon dolara, finansal olmayan şirketlere ait borçlar 91,3 trilyon dolara, kamu borçları 95,3 trilyon dolara ve bankalar gibi finansal şirketlere ait borçlar ise 71,4 trilyon dolara yükseldi.
KÜRESEL BORCUN GSYH’YE ORANI 2020’DEN BU YANA İLK KEZ YÜKSELDİ
Küresel borcun Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) ile oranı, 2024’te 1,5 puan artarak yaklaşık yüzde 328 seviyesine ulaştı. Bu, pandeminin küresel borç oranında 35 puanlık bir artışa sebep olduğu 2020’den itibaren kaydedilen ilk yıllık artış oldu.
Borçlardaki artış, özünde geçen yıl borç oranlarının yükselmesinde etkili olurken, 2024 yılındaki ekonomik büyüme ve enflasyondaki yavaşlama borç oranları üzerindeki yukarı yönlü baskıyı artırdı.
TÜRKİYE’NİN BORCU DÜŞTÜ
Finans sektörünün dışındaki borç oranlarındaki artış, en hızlı şekilde İsveç, Nijerya, Çin, İsrail ve Suudi Arabistan’da gözlemlenirken, Arjantin, Türkiye, Hollanda, Yunanistan ve İrlanda’da keskin düşüşler yaşandı.
Küresel borç birikiminde 2025’in ilk yarısında daha fazla yavaşlama beklenirken, rekor seviyedeki küresel ekonomik politika belirsizliği ve yüksek borçlanma maliyetleri, borçlular arasında daha temkinli bir duruş sergilenmesine neden olabilir.
Toplam GSYH’ye oranlar incelemesi yapıldığında, geçen yılın son çeyreği itibarıyla hanehalkı borçları yüzde 60,7’den 60,3’e
