Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın etkili diplomatik girişimleri ve kararlı çabaları ile yıllar önce yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılan kültürel varlıklar, tek tek Türkiye’ye geri dönmeye başladı. 2002 ile 2025 yılları arasında toplamda 13 bin 283 eser, Türkiye’nin kültürel mirasına kazandırıldı.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı, diğer bakanlık ve kurumlarla iş birliği içinde yürüttüğü çalışmalar neticesinde kaçırılan tarihi eserleri ülkeye iade ediyor.
Yeni verilere göre, yalnızca geçen yıl 1149 eser Türkiye’ye geri getirilirken, 2025’in ilk aylarında ise 15 eser daha ana vatanına döndü. Özellikle 2018-2025 döneminde iade süreçleri hız kazanarak, toplamda 8 bin 968 kültür varlığı Türkiye’nin müzelerine kazandırıldı.
ALTIN TAÇ, 7 YILDIR ANA VATANINDA
Yurtdışında iade edilen eserler arasında İskoçya’dan dönen Altın Taç da dikkat çekiyor. MÖ 4. yüzyıla ait olan ve Karya Bölgesi’ne ait olduğu düşünülen bu eser, 2013’te açılan mülkiyet tespiti davasında Türkiye kökenli olduğu kanıtlanarak geri alındı. Mahkeme, 5 Aralık 2017’de mülkiyeti Türkiye’ye devretti ve Altın Taç, 18 Ocak 2018’de Türkiye’ye iade edildi.
Ayrıca, ABD’den getirilen Bowling Green Devlet Üniversitesi’ndeki Zeugma kökenli mozaikler de son yıllarda geri alınan önemli eserler arasında. 2012’de tespit edilen 12 parça mozaik, 26 Kasım 2018’de Türkiye’ye iade edildi ve Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’nde sergilenmeye başlandı.
LİDYA YAZITI İTALYA’DAN İADE EDİLDİ
Lidyalılara ait olan ve MS 215-216 yıllarına tarihlenen Lidya Yazıtı, 23 Eylül 2020’de İtalya’dan Türkiye’ye iade edildi ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmeye başlandı. Bu yazıt, dönemin pagan inançlarının toplum üzerindeki etkisini göstermesi açısından büyük önem taşımaktadır.
ABD’DEN İADE EDİLEN KYBELE HEYKELİ
Anadolu’da bereket ve bolluğun sembolü olarak bilinen Roma dönemine ait Kybele Heykeli, 12 Aralık 2020’de ABD’den Türkiye’ye geri döndü. “Ana tanrıça” Kybele, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen bir törenle tanıtıldı ve Afyonkarahisar Müzesinde sergilenmeye başladı.
HATTİ DÖNEMİNE AİT GAGA AĞIZLI TESTİ
İngiltere’deki Gilbert Sanat Vakfı Koleksiyonu’ndan iade edilen Gaga Ağızlı Testi, Türkiye’ye kazandırılan bir başka önemli eserdir. 26 Ekim 2022’de geri dönen 4 bin 250 yıllık bu altın testi, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergileniyor. Eser, Hattiler dönemine ait nadir bir örnek olarak tanımlanıyor.
2021’DE HIRVATİSTANDAN GETİRİLEN ANADOLU KÖKENLİ ESERLER
2019 yılında Sırbistan-Hırvatistan sınırında ele geçirilen Anadolu kökenli çok sayıda sikke ve arkeolojik eser, Hırvat yetkililerle iş birliği sonucu 1 Aralık 2021’de Türkiye
