Van ilkokulunda birlikte okuyan Agrin Nuda Bayat ve Elif Berra Demir, farklı şehirlerde lise eğitimlerine devam etseler de dostluklarını devam ettiriyor. Bu dostluğu daha da ileri taşıyan iki genç, çevre kirliliğine dikkat çekmek ve çözüm üretme amacıyla ortak bir proje geliştirmeye karar verdi.
Zaman zaman yüz yüze buluşarak, çoğu zaman görüntülü aramalarla projeyi tasarlayan öğrenciler, öğretmenlerinden de yardım alarak yoğun bir çalışma sürecine girişti. Meyan kökü, mor soğan kabuğu ve kırmızı deniz yosunu gibi doğal malzemeleri kaynatarak, süzerek ve kontrollü bir şekilde ısıtarak jel formuna dönüştüren öğrenciler, bu karışımı fırında kurutarak çevre dostu bir ambalaj üretmeyi başardı.
Yüksek ısıda dayanıklı, antibakteriyel özellikler taşıyan ve düşük geçirgenliğe sahip bu ambalaj, geleneksel plastik ürünlere göre yüzde 8 daha sağlam. Ayrıca doğada hızlı bir şekilde çözünebilmesi dikkat çekiyor. “Akıllı Gıda Ambalajı Projesi” adını verdikleri bu yenilikçi çalışma, TÜBİTAK Türkiye finallerinde kimya alanında birincilik ödülüne layık görüldü.
“AMBALAJ ATIKLARINDA ÇEVRECİ BİR ALTERNATİF SUNDUK”
Projenin ortağı Agrin Nuda Bayat, çevre kirliliğini önleme motivasyonu ile hareket ettiklerini belirterek, “Dünyanın en büyük sorunlarının başında çevre kirliliği geliyor. Plastik atıkların büyük kısmının ambalajlardan oluştuğunu fark edince bu alanda doğada çözünebilen bir alternatif geliştirmek istedik. Proje süresince danışmanlığımızı arkadaşımın okulundaki öğretmenlerden Selin Sağdıç yaptı” şeklinde konuştu.
Kullanacakları malzemeleri seçerken, bulundukları bölgelere özgü bitkileri tercih ettiklerini dile getiren Bayat, “Ben Van’da yetişen meyan kökünü, arkadaşım ise kendi bölgesinden mor soğan kabuklarını kullandı. Böylece hem yerel kaynaklardan faydalandık hem de doğada tamamen çözünebilen, işlevsel bir ürün geliştirdik. Projeyi görüntülü görüşmeler ve aralıklı buluşmalarla sürdürdük. Bir yıl boyunca büyük bir emek ortaya koyduk ve bu emeğimizin karşılığını aldık” ifadelerini kullandı.
“GELECEĞİN BİLİM İNSANLARI, BU SIRALARDAN ÇIKACAK”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hayati Yazıcı Fen Lisesi Müdürü Aydın Uçkan, projeye ilişkin değerlendirmesinde, “Öğrencilerimizi her zaman araştırmaya ve proje üretmeye teşvik ediyoruz. Bu yıl 120 projeyle başvuru yaptık ve bunlardan iki tanesi Türkiye finallerine yükseldi. Agrin Nuda Bayat’ın projesi kimya alanında Türkiye birincisi oldu. Bu gençler, gelecekte Aziz Sancar gibi önemli bilim insanları olabilir” şeklinde konuştu.
Projeye destek veren fizik öğretmeni Alper Bayram ise öğrencilerin süreci bir yıl boyunca sabır ve kararlılıkla yürüttüklerini vurguladı. “Laboratuvar deneylerini kayda alıp birbirlerine göndererek ilerlediler. Aralarındaki mesafeye rağmen anlamlı bir özveriyle çalıştılar. Bu başarı tamamen onların azmi ve çalışkanlığı ile kazanıldı. Kendilerini kutluyorum” dedi.
