Hava kirliliği, ekosistem üzerindeki olumsuz etkilerinin yanı sıra insan sağlığı üzerinde de ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Son yıllarda artış gösteren hava kirliliği, fiziksel rahatsızlıkların yanı sıra psikolojik sorunlara sebep olarak yaşam kalitesini düşürmektedir.
Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Filiz Koşar, İstanbul’daki hava kalitesinin “orta” seviyede değerlendirildiğini ancak bu durumun özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalar için uzun vadede sağlık riskleri taşıdığını vurguladı.
Koşar, Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP) tarafından yayımlanan “Kara Rapor 2024” ve diğer bilimsel kaynaklara dayandırarak Türkiye genelinde hava kirliliğinin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından belirlenen güvenli limitlerin oldukça üzerinde seyrettiğini, bunun da halk sağlığına ciddi olumsuz etkileri bulunduğunu ifade etti.
İSTANBUL EN RİSKLİ ŞEHİRLERDEN
Geçen yıl Türkiye genelinde hava kirliliğine bağlı 68 bin 440 ölüm meydana geldiğini belirten Koşar, İstanbul’un bu ölümler açısından en riskli şehirlerden biri olduğunu, burada tahminen 8 bin 357 kişinin hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybettiğini açıkladı.
Hava kirliliğinin, özellikle dolaşım ve solunum sistemlerine yol açan ciddi sağlık sorunlarına yol açtığını dile getiren Koşar, uyarılarda bulundu:
Astım, bronşit ve KOAH hastalarının şikayetlerinde belirgin bir artış yaşandığını ifade eden Koşar, çocuklarda astım gelişme riskinin yükseldiği gibi mevcut hastalarda atakların sıklığının da arttığını belirtti. Kirliliğin bağışıklık sistemini zayıflatarak zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlık oluşturduğunu kaydeden Koşar, ayrıca kirliliğin nörolojik fonksiyonları etkileyerek Alzheimer gibi hastalıkların riskini artırabileceğini ifade etti. Kalp krizi, felç ve yüksek tansiyon gibi kardiyovasküler hastalıkların da hava kirliliği kaynaklı daha sık görülmekte olduğunu sözlerine ekledi.
Koşar, gelişim süreçleri devam eden çocukların hava kirliliğine karşı daha savunmasız olduğuna dikkat çekerek, “Hava kirliliği, çocukların akciğer gelişimini olumsuz etkiliyor ve solunum yolu enfeksiyonlarının artmasına neden oluyor. Yaşlı bireylerde ise bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla birlikte enfeksiyonlar ve kronik hastalıkların görülme sıklığı artıyor.” dedi.
YAŞAM SÜRESİNİ 2-3 YIL KISALTIYOR
Hava kirliliğinin insan ömrünü ortalama 2-3 yıl kısalttığını vurgulayan Koşar, bu etkinin sigara kullanımı ve alkol tüketimi gibi sağlık risklerinden bile daha ağır sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekti.
Büyük şehirlerde yaşayanlara, Hava Kalitesi İndeksi’ni (HKİ) düzenli olarak takip etmelerini ve özellikle kirliliğin yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmamalarını öneren Koşar, şu tavsiyelerde bulundu:
Yoğun trafik nedeniyle sabah ve akşam saatlerinde dışarıda olmamaya özen gösterilmesi gerektiğine vurgu yapan Koşar, kirliliğin en yüksek olduğu günlerde açık havada egzersiz yapmaktan kaçınılmasını, zira egzersiz sırasında solunum hızlandığı için daha fazla kirletici solunabileceğini aktardı. Ayrıca, hava kirliliğinin daha düşük olduğu saatlerde spor yapılmasının önerildiği belirtildi. Ana yollar ve trafik yoğunluğu olan alanlardan uzak durulmalıdır.
Koşar, hava
