Dünya, yüzeyinin yaklaşık %70’i sularla kaplı olmasıyla uzaydan “soluk mavi bir nokta” olarak tanımlanıyor. Ancak bilim insanlarının yaptığı araştırmalar, bu maviliğin geçmişte farklı tonlarla yer değiştirdiğini ve gelecekte de değişim yaşayabileceğini ortaya koydu. Japon araştırmacılar, Nature dergisinde yayımladıkları çalışma ile, Dünya’nın ilk okyanuslarının aslında yeşil renkte olduğunu ve bu rengin önümüzdeki yüzyıllarda mora dönüşebileceğini ifade ettiler.
YEŞİL DÖNEMİN İZİNDE
Tarihsel verilere göre, yaklaşık 3.8 ila 1.8 milyar yıl önce, Arkeen ve Paleoproterozoik dönemlerde Dünya’da yalnızca tek hücreli organizmalar yaşamaktaydı ve atmosferde serbest oksijen bulunmuyordu. O dönemde yağmurlar, kayalardan sürüklenen demiri okyanuslara taşırken, volkanik aktiviteler de su altındaki demir kaynaklarını zenginleştiriyordu. Tüm bu faktörler, okyanusların renginin yeşil olmasına yol açıyordu.
Aynı zamanda bu dönemde, fotosentezin ilk aşamaları da görülmeye başlıyor. Anaerobik fotosentez yapan mikroorganizmalar, suda çözünmüş demirle tepkimeye girerek okyanusların renginin kimyasal olarak değişmesini sağlıyordu. Bu süreç, atmosferde oksijen birikimini beraberinde getirerek, gezegenin evriminde büyük bir dönüm noktası olan “Büyük Oksidasyon Olayı”nı tetikledi.
IWO JIMA’DAN İTHAMLA
Japon bilim insanlarının dikkatini çeken ilk gelişme, Iwo Jima adası çevresindeki okyanus sularının alışılmış maviliğini kaybederek yeşil renge bürünmesiydi. Bu yeşil tonların nedeni, oksitlenmiş demir bileşikleri ve bol miktarda bulunan mavi-yeşil algler olarak belirlendi. İncelemeler sırasında genetik olarak modifiye edilmiş alg türlerinin yeşil ışık altında daha verimli fotosentez yaptıkları da tespit edildi. Bu alglerin içeriğindeki chlorophyll ve phycoerythrobilin (PEB) pigmentleri, antik okyanusların renk yapısını anlamamıza dair önemli ipuçları sundu.
YEŞİL GEZEGENLER, YAŞAMIN İZLERİNİ TAŞIYABİLİR
Araştırmaların bulguları, yalnızca Dünya’nın geçmişine dair detaylar sunmakla kalmıyor, aynı zamanda uzayda yaşam arayışına da ışık tutuyor. Eğer başka bir gezegenin yüzeyi soluk yeşil tonlarda gözlemlenirse, bu durum o gezegende erken evrelere ait fotosentetik yaşamın izlerinin olabileceği anlamına gelebilir.
OKYANUS RENKLERİ DEĞİŞEBİLİR Mİ
Bilim insanları, denizlerin renk paletinin sabit olmadığını belirtiyor. Teorik olarak, mor, kırmızı veya kahverengi okyanuslar da mümkün. Örnek vermek gerekirse, düşük oksijen ve yüksek sülfür ortamında gelişen mor sülfür bakterileri denizleri mor renge dönüştürebilir. Ayrıca demir yüklü akarsular ve yoğun alg patlamaları da okyanusların rengini kırmızıya çevirebilir.
Güneş’in yaşlanmasıyla artacak ultraviyole ışınlarının bu değişimi hızlandıracağı düşünülüyor. Uzun vadede Güneş’in genişlemesi ve kızıl dev halini almasıyla birlikte Dünya’daki tüm suların buharlaşacağı ve okyanusların sadece bir anı olarak kalacağı öngörülüyor.
