Dr. Heimlich ve manevrası
Ümit Yenişehirli
Ünlü tragedya yazarı Sofokles’ten, Hun İmparatoru Attila’ya, Roma İmparatoru Claudius’tan Jimi Hendrix’e kadar birçok kişinin hayatını kaybetmesine yol açan boğulma vakaları, halen günümüzde de soruna neden olmaktadır. Bu isimler arasında ABD Başkanı John F. Kennedy’nin kardeşi Robert F. Kennedy’in kayınbiraderi Joan Skakel ve rapçi Prodigy gibi isimler de yer alıyor.
Son güncel verilere göre, ABD’de her yıl 3 bine yakın kişi gıda boğulması yüzünden hayatını kaybetmektedir. İngiltere’de bu sayının 500 civarında olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, Japonya’da 2006-2016 yılları arasında 52 bin 366 gıda boğulması vakası kayıtlara geçmiştir.
Dünya genelinde çocuk boğulmalarında gıda dışında uygunsuz biçimlerde parçalanmış oyuncaklar ve bozuk paralar da önemli bir risk oluşturmaktadır.
HEİMLİCH MANEVRASI NEDİR?
Gıda boğulması olayları, dünyada birçok ülkenin gündeminde yer almaktadır. Uzmanlar, obeziteden hızlı yeme alışkanlıkları ve ilgi çekici atıştırmalıkların oluşturduğu tehditlerden bahsetmektedir. Bu faktörler, gırtlak yolunun tıkanmasına ve boğulma olaylarına neden olmaktadır.
Bu durumlardaki hayati kurtarmanın en etkili yöntemi ise “Heimlich Manevrası”dır. Türkiye, bu manevrayı bilen ve uygulayan oldukça fazla insana sahip olma yolunda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Medyada yer alan vakaların çoğunda, bu manevra sayesinde kayıpların en aza indirilmesi, yöntemin etkinliğini gözler önüne sermektedir.
HEİMLİCH’İN TARİHÇESİ
Peki, bu manevranın yaratıcısı olan Dr. Henry Yehudah Heimlich kimdir? Amerikan Bronko-Özofagoloji Derneği’nin derlemesine göre, Dr. Heimlich 1920 yılında doğmuş ve 2016 yılında yaşamını yitirmiştir. Kendisi bir göğüs cerrahı ve tıp araştırmacısıdır.
1972 yılında bir makale okurken bu yöntemi geliştirmenin yollarını aramaya başlayan Heimlich, o güne dek boğulma vakalarında genellikle sırtına vurma gibi yöntemlerin kullanıldığını gözlemlemiştir. Ancak, yapılan işlemlerin etkisiz olduğunu anlamıştır.
Heimlich, o günlerde “kazara ölümler” üzerine bir makale okuduğunda, boğulma vakalarının sayısının dikkate değer olduğunu anlamış ve bu konuda daha fazla bilgi edinmeye karar vermiştir. O günden itibaren konuyu daha derinlemesine araştırmaya yöneldi.
1933’ten bu yana Amerikan Kızıl Haçı’nın, boğulma vakaları için sırtına vurmanın önerildiğini keşfeden Heimlich, bunun bilimsel bir temeli bulunmadığını ve sırtına vurmanın boğulma istatistiklerini daha da kötüleştirdiğini fark etmiştir. Bunun üzerine, müdahalede bulunma şeklinin nasıl olabileceği üzerine çalışmalar yapmaya başlamıştır.
DENEMELER VE YENİ YÖNTEMLER
Heimlich, sahadaki deneyimlerini genişletmek için köpekler üzerinde denemeler yapmıştır. Bu deneylerde, diyafram üzerine uygulanan baskıların etkili olduğu görülmüştür. Bu sonuçlardan hareketle, kolayca uygulanabilen bir yöntemin geliştirilmesi gerektiğine karar vermiştir.
Tüm bu çalışmalar sonucunda “Heimlich Manevrası”, tıp literatürüne girmiş ve dünya genelinde sağlık kuruluşları
