Avrupa Birliği’nde (AB) bugün yürürlüğe giren dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasası”, bu teknolojilerin kullanımına sıkı düzenlemeler getiriyor. Avrupa Parlamentosu (AP), yapay zekay kullanımını düzenlemeyi hedefleyen kuralları içeren yasa tasarısını geçtiğimiz mart ayında onaylamıştı. AB üyesi ülkeler tarafından 25 Mayıs’ta kabul edilen yasa, 12 Temmuz’da Birliğin Resmi Gazetesi’nde yayınlanmasının ardından bugün yürürlüğe girdi.
Dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasası” olarak bilinen kurallar, aşamalı olarak AB üyesi 27 ülkede bu alandaki düzenlemeleri uyumlu hale getirecek. Temelde AB ülkelerinde kullanılan yapay zeka sistemlerinin temel insan haklarına ve güvenliğine zarar vermeyecek şekilde işlemesi hedefleniyor. Bu nedenle kurallar, yapay zeka sistemlerini topluma zarar verme seviyesine göre gruplandırıyor. Risk derecesi arttıkça kurallar katılaşıyor. Örneğin, söz konusu sistemlerin ulaşım, sınav puanlaması, cerrahi işlemler, istihdam prosedürleri, banka kredileri için yapılan değerlendirmeler gibi insan hayatını ciddi ölçüde etkileyebilecek alanları “yüksek riskli” olarak sınıflandırıldı. Az riskli alanlar ise yapay zeka destekli video oyunları veya spam filtreleri gibi uygulamaları içeriyor. Risk derecesine göre yapay zeka uygulamalarının kullanımı için koşullar belirleniyor, uygulamanın dağıtıcıları ve sağlayıcıları ile kullanıcılarına düşen sorumluluklar da net şekilde tanımlanıyor.
“Kabul edilemez” risk grubuna giren sistemler ise tümüyle yasaklanıyor. Yüz görüntülerinin internetten veya kapalı kamera sistemlerinden alınması, iş yerinde ve eğitim kurumlarında duygu tanıma, sosyal puanlama, cinsel yönelim veya dini inançlar gibi hassas verileri çıkarmak için biyometrik sınıflandırma yapılması da yasak kapsamına giriyor. İnsan davranışını manipüle eden veya insanların zafiyetlerinden yararlanan yapay zeka sistemleri de yasaklanıyor. Kurallara uymayan şirketleri ise küresel cirosuna oranlı milyonlarca euroluk para cezaları bekliyor. Yasaların yürürlüğe girmesinin ardından yasaklar, 6 ay sonra uygulanabilir hale gelecek.
Bu yasa, yapay zeka teknolojilerinin insan yaşamına ve haklarına zarar vermesini önlemeyi amaçlıyor. Kontrollü, transparan ve etik bir yapay zeka uygulamaları için AB’nin önemli bir adımı olarak kabul ediliyor. Bu düzenlemeler, hem şirketleri hem de bireyleri teknolojinin potansiyel tehlikelerinden korumayı hedefliyor. Yasaların başarıyla uygulanması durumunda, yapay zeka teknolojileri hayatımızı kolaylaştırırken aynı zamanda güvenliğimizi ve gizliliğimizi de sağlamış olacak. Avrupa Birliği’nin bu adımı, yapay zekanın gelecekteki kullanımını şekillendirecek ve insanlığın bu teknolojiye güvenli bir şekilde entegre olmasının yolunu açacaktır.
