Amerika Birleşik Devletleri, nükleer silah üretiminde önemli bir gelişme kaydetme potansiyeline sahip İran’ı baskı altına almak amacıyla çeşitli yöntemler denemeye devam ediyor.
22 Haziran tarihinde, İran’daki nükleer tesislere hava saldırısı düzenleyerek kararlılığını ortaya koyan Trump yönetimi, şimdi Tahran ile yeni bir müzakere süreci için dikkat çekici bir öneri sunmaya hazırlanıyor.
CNN International tarafından aktarılan bilgiye göre, Trump yönetimi, çatışmaların ardından diplomasi masasına dönmekte direnen İran’ı yeniden görüşmelere ikna hedefiyle dikkat çekici bir teklif üzerinde çalışıyor.
30 MİLYAR DOLARLIK TEKLİF
Süregeldiği çatışmalara rağmen ABD ile İran arasındaki bağların gizli görüşmelerle devam ettiği, Beyaz Saray’da yapılan bir toplantıda Trump’ın önerisinin ele alındığı ortaya çıktı.
ABD’nin İran Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Körfez ülkelerinin yetkilileri arasında gerçekleştirilen görüşmelerde, ekonomik teşvikler ve belirli şartlara dayanan bir plan önerildi. Amaç, ABD-İran ilişkilerini yeniden yapılandırmak ve İran’ın nükleer silah edinimini engellemektir.
PARAYI ABD DEĞİL, KÖRFEZ ÜLKELERİ ÖDEYECEK
Söz konusu teklife göre, ABD, İran’a sivil enerji üretimi için bir nükleer program geliştirmesi konusunda yardım etmek amacıyla 30 milyar dolar tahsis edecek. Ancak bu tesislerde uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin kesinlikle yasak olacağı belirtiliyor.
Donald Trump, bu finansmanın ABD hükümeti yerine Körfez ülkeleri tarafından sağlanmasını planlıyor.
TEKLİFİN İÇERİĞİ
Öne çıkan bu teklifin finansmanının ABD’nin değil, Körfez ülkelerinin kaynaklarıyla karşılanması bekleniyor. Ayrıca, bazı yaptırımların kaldırılması ve yabancı bankalarda dondurulmuş olan 6 milyar dolarlık İran fonlarının serbest bırakılması da öneri kapsamında bulunuyor.
ABD, geçtiğimiz hafta sonu “sığınak delici bombalarla” vurduğu Fordo nükleer tesisinin yerine yeni bir sivil nükleer tesis inşa edilmesi önerisinde de bulundu. Ancak, bu yeni tesisin İran tarafından kullanılıp kullanılamayacağı veya teklife ciddi bir yaklaşım gösterilip gösterilmeyeceği hâlâ belirsizliğini koruyor.
Teklifin ana koşulu, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurması olarak belirlenmiş durumda. Bunun gerekçesiyle, zenginleştirilmiş uranyumun ithal edilmesi öneriliyor. Bu teklif, Birleşik Arap Emirlikleri’nin uyguladığı nükleer modelle karşılaştırılıyor. Ancak İran, uzun bir süredir uranyum zenginleştirme yasağını reddediyor.
TÜM TEKLİFLER İRAN’IN NÜKLEER SİLAH EDİNMESİNİ ENGELLEMEYE YÖNELİK
Witkoff, Çarşamba günü CNBC’ye verdiği mülakatta, ABD’nin İran ile kapsamlı bir barış anlaşması hedeflediğini ifade etti. Yönetim, sundukları tüm tekliflerin İran’ın nükleer silah edinimini önlemeye yönelik olduğunu vurguladı.
ABD, yalnızca sivil amaçlar için bir nükleer programın İran’a kurulmasına izin vereceğini belirtirken, bu programda gerekli uranyumun İran tarafından zenginleştirilmesine de kesinlikle karşı çıkıyor. Bu doğrultuda, zenginleştirilmiş uranyumun ithalat yoluyla sağlanmasının öngörülmesi hedefleniyor. Witkoff, bu yaklaşımı Birleşik Arap Emirlikleri
