Uzmanlar, küresel sıcaklık artışının kene, akrep ve yılan gibi türlerin yaşam döngülerini etkileyebileceği ve bu türlerin popülasyonlarının artış göstererek habitatlarını genişletebileceğini vurguluyor.
Küresel ısınmanın canlıların yayılım alanlarına etkisi üzerine değerlendirmelerde bulunan Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Entomoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İzzet Akça, yaz aylarında sıklıkla görülen sivrisinek, meyve sineği, kahverengi kokarca ve kene gibi zararlı türlerin sayısındaki artışta, sıcaklıkların belirleyici bir rol oynadığını ifade etti.
“İSTİLACI TÜRLER, SAĞLIK AÇISINDAN CİDDİ BİR TEHDİT”
Artan sıcaklıkların, bu türlerin üreme döngüsünü hızlandırdığını dile getiren Akça, bu durumun yıl içinde daha fazla nesil vermelerine ve popülasyonlarının artmasına neden olduğunu belirtti. Ayrıca, böceklerin gelişim sürelerinin significant ölçüde kısaldığına da dikkat çekti. Normalde 30-35 günde gelişen türlerin, sıcaklık etkisiyle 7-10 gün içinde gelişim göstererek çoğalabildiğini anlattı.
Akça, bir kene türünün 15-20 derece ortamda gelişim süresinin 3 aya kadar uzayabildiği, ancak 25 dereceyi aşan sıcaklıklarda bu sürenin birkaç güne düştüğünü belirtti. Bu durum, türlerin yıllık nesil sayısını çok fazla artırarak yılda 2 kez nesil vermesi beklenirken 6-8 nesle kadar çıkmasını sağlıyor.
Sıcaklık artışı, türlerin coğrafi dağılımını etkileyerek daha önce görülmediği bölgelere yayılmalarını mümkün kılıyor. İstilacı türler, bu durumdan faydalanarak ekosistemler üzerinde baskı kurarak hem tarımsal verimlilik hem de halk sağlığı açısından ciddi tehditler oluşturuyor.
“TEK SEFERDE 5 BİNE KADAR YUMURTA BIRAKABİLİYOR”
Kenelerin sıcaklık artışı ile daha fazla alana yayıldığına dikkat çeken Akça, özellikle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi ölümcül hastalıklar taşıyan Hyalomma cinsi kenelerin tek seferde 5 bine kadar yumurta bırakabilmesinin potansiyel tehditleri artırdığını bildirdi.
Yaz aylarında sayıları artan bu zararlı türlere karşı bireysel tedbirlerin önemini vurgulayan Akça, kene gibi zararlıların vücuda tutunmasını önlemek için açık renkli, mümkünse beyaz ve uzun kollu kıyafetlerin tercih edilmesi gerektiğini belirtti. Bu tür giysilerin, kenelerin daha kolay fark edilmesine yardımcı olacağını söyledi. Ayrıca, yeşil alanlarda doğrudan oturulmaması ve çimenlik alanlarda uzun süre kalınmaması gerektiğini de vurguladı.
Kene tutunmaları genellikle gözle görülür yerlerde olmamakla birlikte, ense, kulak arkası, koltuk altı ve kasık gibi bölgelerin dikkatlice kontrol edilmesi gerektiğinin altını çizen Akça, kenenin yapısı gereği yalnızca kendi imkanlarla çıkarılmasının mümkün olmadığını ifade etti. Kene çıkarma işleminin, sağlığı tehdit edebilecek sonuçlar doğurabileceği için şüpheli durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiği belirtildi.
EVDE TARIM İLACI KULLANILMAMALI
Akça, şehirlerde yaygınlaşan kahverengi kokarcanın, taşımacılık yoluyla kent merkezlerine kadar ulaştığını, evlerde bulunan saksı bitkileri de dahil olmak üzere 300’ün üzerinde bitkiyle beslenebildiğinden hızla
