Hariciye Nezareti memurlarından Hüseyin Hüsnü Bey ile Almanya kökenli Fatma Dilruh Hanım’ın oğlu Ertuğrul, 28 Şubat 1892 tarihinde İstanbul’da dünyaya gözlerini açtı.
Küçük yaşlardan itibaren meddah, Hacivat Karagöz ve orta oyunu gibi geleneksel sahne sanatlarına ilgi gösteren Ertuğrul, İstanbul Tefeyyüz Mektebi, Darüledep, Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi, Toptaşı Rüştiyesi ve Mercan İdadisi gibi okullarda eğitim aldı.
Hüsnü Bey, oğlunun Mabeyn katibi olarak sarayda görev yapmasını arzularken, Ertuğrul için tiyatrolar daha cazip bir yol haline geldi. Amatör tiyatro çalışmalarına okul arkadaşlarıyla birlikte rüştiye yıllarında başladı.
Muhsin Ertuğrul, marangozluk ve tornacılık yaparak geçimini sağladı. Meşrutiyet’in ilanı ile İstanbul’daki tiyatro faaliyetlerinin artması, onun için yeni bir kapı araladı.
Tepebaşı Tiyatrosu’nda görev yapan yönetmen Burhanettin Tepsi’nin bulunduğu heyete girmek için çabalayan Ertuğrul, Arap Salahaddin Bey ile irtibat kurarak 2 Ağustos 1909 tarihinde Erenköy’de sahnelenen Sherlock Holmes oyununda Bob karakteri ile profesyonel sahne hayatına adım attı.
TÜRKİYE’DE İLK KEZ SAHNELENEN HAMLET’İ OYNADI
Bir süre Odeon Tiyatrosu’nda görev alan Ertuğrul, Shakespeare’in Othello ve Türkiye’de ilk kez sahnelenen Hamlet oyunlarında rol aldı.
Sanatçının yeteneğini gören usta oyuncu Vahram Papasyan, onu Avrupa’ya gitmesi konusunda yönlendirdi. Bunun üzerine 1911’de Paris’e giden Ertuğrul, kısa bir süre sonra maddi sıkıntılar nedeniyle Türkiye’ye döndü. Dönüşünde arkadaşlarıyla birlikte kendi tiyatro topluluğunu kurdu.
1913 yılında tekrar Paris’e giden Ertuğrul, eğitimine devam ettikten sonra önemli tiyatro grupları ile tanışma fırsatı buldu. Comedie Française’de Paul Gravolet’ten özel ders alan Ertuğrul, Şehzadebaşı’nda açtığı Ertuğrul Sineması’nda film gösterimleri öncesinde kısa tiyatro oyunları sahnelemeye başladı.
DARÜLBEDAYI’NIN KURULUŞUNDA YER ALDI
Muhsin Ertuğrul, 1914 yılında İstanbul’da Darülbedayi’nin kuruluşunda görev aldı. Bu merkez, daha sonraki yıllarda Şehir Tiyatroları adıyla anılmaya başladı. Ertuğrul, burada Reşat Rıdvan Bey ve Andre Antonie ile birlikte çalıştı.
1917-1921 yıllarında Berlin’de bulunarak İstanbul Film şirketini kuran Ertuğrul, bu dönemde Üstat Film’in ortaklığı ve yönetmenliğini üstlendi. “Karanlıkta Işık” adlı filmdeki rolü ile dikkat çeken sanatçı, Samson, Kara Lale Bayramı ve Şeytana Tapanlar gibi filmleri de çekti.
Berlin döneminde Matinee adıyla Edebi Tiyatro Heyeti’ni kuran Ertuğrul, Halit Fahri Ozansoy’un “Baykuş” piyesini sahnelemeyi başardı. Türkiye’ye döndükten sonra, Temaşa dergisinde çeşitli sinema eleştirileri yazdı.
Robert Koleji’nde Halide Edip’in librettosunu yazdığı, Vedi Sabar’ın bestelediği Kenan Çobanları operasını hazırlayan
