Uluslararası kuruluşların verileri ve bilimsel araştırmalara dayanan Springer Nature kaynaklı bir çalışma, plastiklerin ekosistem üzerindeki yıkıcı etkilerini açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Bu çalışma, dünya genelinde yılda yaklaşık 400 milyon ton plastik üretildiğini ve bu miktarın son 20 yılda iki katına çıktığını belirtiyor.
HÜCRE ZARINA GİREREK BEYNE TAŞINIYOR
Araştırma, ekosistemdeki hayvanların yanı sıra insanların da plastik atıklarından nasıl etkilendiğini ele alıyor. İnsanların içme suyu, hava ve gıda yoluyla plastik parçacıklarına maruz kaldığına dikkat çekiliyor.
Ayrıca, mikroplastikler ve ince plastik parçacıklarının insan organlarına, özellikle akciğerler ve bağırsaklar gibi önemli organlara zarar verdiği ifade ediliyor. Bu parçacıkların cilt ve hücre zarlarına girerek kan-beyin bariyerine ulaşabildiği belirtiliyor.
Mikroplastiklerin ve nanoplastiklerin insan solunum yollarındaki farklı birikim düzenekleri ele alındığında, solunum hızları ve parçacık boyutunun önemli bir rol oynadığı vurgulanıyor.
Napoli’deki Campania Luigi Vanvitelli Üniversitesi’nden araştırmacıların hazırladığı Mart 2024 tarihli başka bir çalışma, kan damarları mikroskobik plastiklerle kirlenmiş bireylerde felç, kalp krizi ve erken ölüm riskinin ciddi boyutlarda arttığını ortaya koyuyor.
New England Journal of Medicine’de yayınlanan çalışmanın yazarlarından Dr. Raffaele Marfella, “Verilerimizi doğrulama şansımız olursa, plastik kirliliğinin kardiyovasküler sağlığı büyük ölçüde etkileyeceğine inanıyorum. Çünkü bu kirliliğe karşı savunmasızız” şeklinde açıklamada bulundu.
“DOĞMAMIŞ BEBEKLER BİLE MARUZ KALIYOR”
Araştırmacılar, mikroplastiklerin insan plasentasında bile var olduğunu bildiriyor. Çalışmada, plastik atıkların yakılması sonucu ortaya çıkan dioksin gibi kanserojen bileşenlerin hamile kadınlar ile doğmamış çocukları için ciddi tehlike oluşturduğu ifade ediliyor.
Gıda ve içecek tüketimi yoluyla vücuda alınan mikroplastiklerin anne karnındaki fetüsleri de etkilediği vurgulanıyor. Burada toksinlerin anneden çocuğa geçme riski öne çıkarılıyor.
Ayrıca, mikroplastik ve nanoplastiklerin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri arasında enerji ve biyokimyasal metabolizmanın değişimi, zayıflamış bağışıklık, oksidatif stres, hücre çoğalmasında azalma ve kanser riski gibi faktörler bulunuyor.
“DOĞU AKDENİZ’DE ÇOCUK HASTALIKLARININ YÜZDE 30’U ÇEVRESEL FAKTÖRLERDEN KAYNAKLANIYOR”
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine atıf yapan raporda, Doğu Akdeniz Bölgesi’nde görülen hastalık yükünün yaklaşık yüzde 22’sinin (çocuklarda ise yüzde 30’unun) çevre kirliliği gibi çevresel risk faktörlerine bağlı olduğu ifade ediliyor. Bu olumsuz çevresel faktörlerin, 100’den fazla bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hastalığın yanı sıra yaralanmalara da yol açtığı vurgulanıyor.
Her yıl yaklaşık 854 bin kişinin sağlıksız ortamlarda yaşama veya çalışmaktan kaynaklı erken ölümlere maruz kaldığı ve bu durumun bölgedeki toplam ölüm sayısının yaklaşık yüzde 20’sini oluşturduğu belirtiliyor. (WHO, 2018).
2050’DE DENİZLERDE BALIKTAN ÇOK
