Türkiye’yi çevreleyen denizlerin durumunu tespit etmek amacıyla gerçekleştirilen araştırma, ülkedeki en geniş çaplı çevre deneylerinden biri olarak kabul edildi. ODTÜ tarafından yürütülen “Denizlerimizin Genç Kaşifleri” projesinde, vatandaş bilimi yöntemiyle 28 kıyı ilinde ve KKTC’de deniz suyu örnekleri toplandı. Bu proje sayesinde 250 bin litre yakıt tasarrufu sağlandı ve karbon ayak izinin önüne geçildi.
Projenin sonuçlarına ilişkin açıklamalarda bulunan ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, toplumun bilimsel süreçlere katılımını teşvik etmek amacıyla vatandaş bilimi yönteminin önemine vurgu yaptı. Proje kapsamında 28 ilde ve KKTC’de deniz suyunun sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen ve pH değerleri ölçülerek incelenmeye başlandı.
ODTÜ tarafından geliştirilen Kaşif-1 adlı cihaz sayesinde dakikalar içinde deniz suyu örnekleri toplandı ve veriler merkezi bir veri tabanında birleştirildi. ODTÜ’nün genç araştırmacıları tarafından elde edilen verilere göre, denizlerin sıcaklık artışının her geçen yıl daha belirgin hale geldiği ve bu durumun küresel ısınmanın etkisiyle birlikte arttığı belirlendi.
Proje kapsamında kıyılardaki kirlilik ve biyolojik üretkenlik değerleri de incelendi. Karadeniz ve Doğu Akdeniz’in pH değerlerinin asidik olduğu görülürken, KKTC’de daha alkali bir durumun yaşandığı tespit edildi. Ayrıca, tuzluluk değerlerinde de farklılıklar gözlendi ve coğrafi olarak tutarlılık elde edildi.
Projenin nihai sonuçları, tüm gönüllü katılımcıların imzasıyla bir bilimsel makalede yayınlanacak. ODTÜ Bilim İletişimi Ofisi Direktörü ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Eren Kalay, projenin ekosistem işleyişini anlamak adına önemli bir adım olduğunu belirtirken, projenin bir sonraki aşamasında dünya genelinde göllerden veri toplamayı hedeflediklerini açıkladı. Bu verilerin farklı ülkelerdeki gönüllülerin desteğiyle toplanması planlanıyor.
Sonuç olarak, “Denizlerimizin Genç Kaşifleri” projesi Türkiye’de çevre bilincinin artırılması adına önemli bir adım olarak kabul ediliyor ve bilimsel verilere dayalı çözümler üretmek adına tarafsız bir kaynak oluşturmayı amaçlıyor.
