Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkarak Milli Mücadele’nin ilk adımını attığı 19 Mayıs 1919 tarihi, Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
Resmi bayram olarak kutlanan 19 Mayıs, ilk olarak Samsun’da “Gazi Günü” adıyla anılmaya başlanmış, 4 Mayıs 1935 tarihinde ise “Atatürk Günü” olarak resmi bir bayram haline gelmiştir.
Her yıl 19 Mayıs, Türkiye genelinde Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı olarak coşkuyla kutlanmaktadır.
Bayramda öne çıkan “Gençlik” vurgusu, Atatürk’ün gençliğe duyduğu güvenin ve verdiği önemin bir göstergesidir. Bu gün, gençlerin Atatürk’ün ideallerini hatırlaması ve geleceğe taşımaları amacıyla da büyük bir fırsat sunmaktadır.
İNGİLİZ BASKISI VE BÖLGEDEKİ GERİLİMİN ARTMASI
Mondros Mütarekesi’nin 30 Ekim 1918’de imzalanmasından sonra Izmir, Yunanlılar tarafından işgal edilirken, Adana Fransızlar, Antalya ve Konya ise İtalyanlar tarafından ele geçirilmiştir.
Urfa, Maraş, Antep, Merzifon ve Samsun’a İngiliz askerlerinin çıkması, bölgedeki gerilimin artmasına neden olmuştur. İngiliz Donanması, 13 Kasım 1918’de İstanbul önlerinde demirlemiştir.
Vatan toprağını korumak adına yıllarını cephelerde geçiren Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı görevinden 3 Kasım 1918’de İstanbul’a döndükten sonra, yurdun kurtuluşu için harekete geçmiştir.
Samsun ve çevresindeki Rumlar, 17-18 Mart 1919 tarihinde İngilizler’in desteklediği çete baskınları düzenleyerek kargaşa yaratmayı planlamış, bu durum Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. maddesi gereği bölgenin İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesine zemin hazırlamak istemektedir.
Bu olaylar karşısında Türk halkı savunmaya geçerek kendisini örgütlemeye çalışınca, İngiliz Yüksek Komiserliği ve Karadeniz Ordusu Başkumandanlığı, 21 Nisan 1919’da İstanbul Hükümeti’ne nota vererek bölgedeki gerginliğin yatıştırılmasını talep etmiştir.
ATATÜRK’ÜN SAMSUN’A ÇIKIŞI VE HAVZA’YA GEÇİŞ SÜRECİ
Bölgedeki asayişi sağlamak üzere 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal, 15 Mayıs 1919’da İzmir’in işgalinin ardından Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan yola çıkmıştır.
Mustafa Kemal ve arkadaşları, 19 Mayıs’ta Samsun’a Reji İskelesi’nden ilk adımlarını atmıştır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Ruslar tarafından bombalanan iskeleler arasında sadece Fransızlara ait Reji İskelesi sağlam kalmıştı. O dönemde Fransızlar, Samsun’da bir fabrikada sigara üretimi yapmaktaydı; bu nedenle iskele “Tütün İskelesi” olarak da bilinmekteydi.
Samsun’a varışının ardından, burada 6 gün kalan Mustafa Kemal, İngilizlerin endişeleri üzerine 25 Mayıs’ta Havza’ya geçiş yapmıştır.
HAVZA’DA YAPILAN İLK MİTİNGDE İZMİR’İN İŞGALİ PROTESTO EDİLDİ
Mustafa Kemal Paşa’nın Milli Mücadele yolundaki ikinci
